KARACİĞER YAĞLANMASI OLANLARDA EN ÖNEMLİ ÖLÜM NEDENİ KALP RAHATSIZLIKLARI

Karaciğer yağlanması ve aşırı kilo toplumda gittikçe artan bir sorundur ve nüfusun 1/3’ünü yani her 3 kişiden 1’ini etkilemektedir. Morbid obez olarak nitelendirdiğimiz vücut kitle indeksi 35’in üzerindeki bireylerin ise neredeyse %90’ında karaciğer de yağlanma saptanmaktadır. Ancak karaciğer yağlanmasının gelişmesi için vücut yağ dağılımı toplam yağ kitlesinden daha önemlidir. Karın çevresinde artma şeklinde yağlanması olanlarda karaciğer yağlanması daha fazladır. Karaciğer yağlanması olanların %22.5’unda diyabet, %70’inde kolesterol yüksekliği, %40’ında hipertansiyon ve %40’ında metabolik sendrom ilişkisi mevcuttur. Karaciğer yağlanması olanlarda ölüme yol açan hastalıkların başında kalp ve damar hastalıkları gelmektedir. Kalpte damar tıkanmasının yanında kalp kası sorunları ve ritm bozuklukları da son yıllarda metabolik sendrom ile ilişkilendirilmektedir. Karaciğer yağlanması olan bireyler içinde kalp hastalığı yönünden en yüksek risk altındaki grup ileri derecede yağlanmaya iltihabın eşlik ettiği yada yağlanmaya diyabetin eşlik ettiği kişilerdir. Karaciğerde basit yağlanma olan bireylerin %20-30’unda yağlanma iltihap ve sertleşmeye yol açar. Toplumun %3-5’i bu durumdadır, bu duruma gelen kişilerin de %20-30’unda karaciğerde siroz ve/veya kanser gelişir. Siroz gelişmiş bireyler en çok karaciğer nedenli sorunlardan hayatını kaybetmekte iken, henüz siroz olmamış ama karaciğer yağlanması olan kişilerde en büyük ölüm nedeni kalp ve damar hastalıkları ve karaciğer dışı organ kanserleridir. Karaciğer yağlanması olan kişilerde kalp krizi riski 2-3 kat daha fazladır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, kalp damar hastalıkları dünya çapında önde gelen ölüm nedenidir ve yılda yaklaşık 18 milyon kişi bu hastalıktan dolayı hayatını kaybetmektedir. Vücuddaki yağ dokusu, kas dokusu, karaciğer ve kalp arasında son derece karmaşık bir ilişki mevcuttur. Karaciğer yağlanması ile kalp hastalıkları ilişkisi altında yatan neden net olarak aydınlatılamamış olmakla birlikte olası mekanizmalar içinde; karaciğerde trigliserid birikimindeki artışa bağlı VLDL kolesterol ile karaciğerden damarlara lipid sevkiyatı olması, damar sertliğini önleyen elastaz enzimindeki değişim, artmış insülin direnci ve yüksek kan şekerine bağlı damar endotel iltihabı, oksidatif stres artışı, sitokin artışı, inflamasyon artışı, homosistein isimli proteinin artışı, pıhtılaşmayı önleyici maddelerin karaciğerdeki yapımının azalması, pıhtılaşmayı artıran faktörlerin artışı, genetik faktörler, barsak mikrobiyatasında bozulma sonucu kolesterol metabolizmasının bozulması sayılabilir. Karaciğer yağlanması olan kişiilerin önemli bir kısmında karaciğer enzim artışı ve insülin direnci de saptanır. Bu durumlarda yağlanmayı geri çevirmek için vücud ağırlığının %10 kadar bir kısmını içerecek şekilde kilo vermek son derece etkindir. Kilo verirken akdeniz tarzı beslenmeye ağırlık vermek, bol sebze yemek, qdoymuş yağ yerine zeytin yağını tercih etmek, şekerli içeceklerden , karbonhidrat ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak, günlük yarım saat en basitinden yürüyüş tarzında bir egzersiz yapmak sağlıklı kilo vermek için faydalı olacaktır.